Bộ Tài nguyên và Môi trường thông báo 3 vấn đề lớn về quản lý đất đai

Luật đất đai sẽ được sửa đổi ra sao sau vụ Tiên Lãng?

I. Bài 2 - Sửa đổi Luật Đất đai: Cần một tầm nhìn xa hơn và sạch hơn

Những bất cập của cơ chế nhà nước thu hồi đất là nguyên nhân trực tiếp tạo nên nguy cơ tham nhũng trong quản lý đất đai và khiếu kiện của người bị thu hồi đất. Theo Tờ trình của Chính phủ, luật Đất đai sửa đổi lần này sẽ gồm 14 chương với 190 điều, quy định cụ thể những nội dung quan trọng về quản lý, sử dụng đất đai, như trách nhiệm quản lý nhà nước về đất đai và tổ chức quản lý đất đai; Thủ tục hành chính về đất đai; Tài chính đất đai và giá đất… hay bồi thường, hỗ trợ và tái định cư khi Nhà nước thu hồi đất. Điều cần nhấn mạnh là những nỗi khổ đó của dân là do quyền công dân bị hạn chế. Giải pháp sẽ là hoặc để chủ đầu tư tự thỏa thuận, hoặc cần thiết thì Nhà nước đứng ra trưng mua.

Quy hoạch đất đai chưa phù hợp Khẳng định đất đai thuộc sở hữu toàn dân do Nhà nước đại diện chủ sở hữu, tuy nhiên, về phân loại đất đai, ông Phạm Gia Hải tiếp tục chỉ rõ, phân loại tách bạch đất ở (tại điểm a, khoản 2, điều 9) và đất sản xuất kinh doanh (điểm đ, khoản 2, điều 9) là chưa phù hợp với đặc điểm tình hình kinh tế của nước ta hiện nay. Về tổng thể, hệ thống quản lý đất đai hiện đại với độ tin cậy cao sẽ cung cấp nhanh chóng với các dịch vụ về đăng ký đất đai, cấp giấy chứng nhận, cung cấp thông tin đất đai và giao dịch về quyền sử dụng đất phục vụ người dân và các nhà đầu tư. Trường hợp nào được bồi thường hay không được bồi thường đều được ghi rõ trong luật”, ông Hiển nói. Thực hiện các biện pháp bảo vệ đất. Nhiều nơi trên cả nước vi phạm Luật Đất đai, hầu hết Chủ tịch UBND các tỉnh, TP không thực hiện đúng. TT - Đó là đề xuất của PGS.

II. Hà Nội: “Soi” dự án vi phạm pháp luật đất đai

Nhưng có ý kiến cho rằng, bên cạnh ý thức thì cả cán bộ và người dân đều hiểu rõ: dự án này có thể ảnh hưởng một phần đến lợi ích của họ nên mới phản đối?Cái đó là phải chấp nhận, thực tế thế nào thì phản ánh như thế. Trách nhiệm này thuộc tập thể Ban quản lý HTX Đại Lộc và ông Đoàn Văn Phương, Chủ nhiệm HTX nhiệm kỳ 1998-2000. Theo cáo trạng, Công ty Trách nhiệm hữu hạn du lịch Hawaii (địa chỉ tại xã Hòa Thắng, huyện Bắc Bình, Bình Thuận) do bà Trần Hoài Thanh làm giám đốc và ông Ngô Văn Phưởng (chồng bà Thanh) làm phó giám đốc (cả hai người đều ngụ tại thành phố Hồ Chí Minh). Giới thiệu những quy định mới trong thu hồi đất, Bộ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường Nguyễn Minh Quang cho biết: Ngoài việc quy định thống nhất về những trường hợp thật cần thiết mà Nhà nước phải thu hồi đất với Hiến pháp sửa đổi cũng vừa được thông qua, Luật Đất đai năm 2013 siết chặt hơn và thu hẹp hơn các trường hợp thu hồi đất để phát triển kinh tế - xã hội vì lợi ích quốc gia, công cộng. Tổ chức kinh tế có nhu cầu sử dụng đất để sản xuất, kinh doanh thì được nhận chuyển nhượng quyền sử dụng đất tại nơi đăng ký kinh doanh và tại địa phương khác trừ trường hợp quy định tại khoản 1 và khoản 2 Điều 185 của Luật này. Cơ chế kiểm soát này phải dưạ trên công khai, minh bạch, trách nhiệm giải trình và có sự tham gia của ngươì dân.

Dẫu vậy, theo một ủy viên thường trực Ủy ban Tài chính - Ngân sách của Quốc hội, khi khảo sát tình hình giải quyết khiếu nại, tố cáo về đất đai mới “phát hiện” ra rằng, lĩnh vực này rất phức tạp, khó gỡ rối, không chỉ vì luật chưa hoàn thiện, chưa đầy đủ, mà còn vì những người trực tiếp thực thi chính sách, pháp luật. TS Phạm Sỹ Liêm, Phó chủ tịch Tổng hội Xây dựng Việt Nam mặc dù có nhiều phản biện Luật Đất đai năm 2003 nhưng ông vẫn đồng tình với quan điểm đất đai thuộc sở hữu toàn dân. Về mặt tài chính, nếu cần thiết và hợp lý, Nhà nước có thể sử dụng lệ phí trước bạ và thuế chuyển nhượng bất động sản, nhất là thuế sử dụng đất phi nông nghiệp được thu thường xuyên hàng năm để bù cho khoản “thất thu” này. Ngày 24-3, tại Chùa Táo, TP Hưng Yên, Ủy ban MTTQ tỉnh Hưng Yên đã tổ chức cho các chức sắc tôn giáo góp ý kiến vào Dự thảo sửa đổi Hiến pháp năm 1992 và Dự thảo Luật Đất đai (sửa đổi).Vì khái niệm không thực tế, quy định về sở hữu toàn dân đa dẫn đến cách hiểu rằng mọi người dân ai cũng có quyền một phần sở hữu của mình đối với đất đai, tài nguyên của nhà nước. Công thức tính toán giá cả đất đai xin kiến nghị, như sau: [Giá cả đất đai trên thị trường = Giá trị tài nguyên đất đai (1) + Giá trị sinh lợi đất đai theo vị trí quy hoạch (2) + Chi phí bồi đắp đất đai theo hiện trạng mục đích sử dụng (3)] để có thể dùng tính toán giá cả đền bù thực hiện quyết định thu hồi đất đối với dự án đầu tư.

III. Khai mạc khóa đào tạo "Minh bạch trong quản lý đất đai"

Lùi lại bởi còn nhiều vấn đề cần đặt ra để có một văn bản quy phạm pháp luật về đất đai hoàn thiện, khắc phục những thiếu sót, bất cập và thực sự hữu ích để phục vụ cuộc sống. Đặng Hùng Võ, nguyên Thứ trưởng Bộ TN&MTDự thảo Luật Đất đai sửa đổi hầu như giữ nguyên các quy định về định giá đất theo pháp luật đất đai hiện hành. Trong quá trình ĐỔI MỚI, chúng ta đã quyết định thay thế kinh tế hợp tác xã nông nghiệp bằng kinh tế hộ gia đình, thay thế cơ chế kinh tế bao cấp bằng cơ chế kinh tế thị trường, và cả hai lần thay đổi này đều tạo nên những bước ngoặt cho phát triển. Nếu coi đất đai là một loại hàng hóa thì doanh nghiệp trực tiếp mua bán với người dân theo giá thỏa thuận, còn Nhà nước chỉ làm một lần thủ tục là “sang tên, đổi chủ” giống như mua bán nhà ở TP. UBND cấp xã với trách nhiệm theo qui định đã chủ trì, phối hợp với Mặt trận Tổ quốc và các thành viên, các tổ chức xã hội khác đã thực hiện hòa giải thành công nhiều vụ việc tranh chấp đất đai, chấm dứt vụ việc từ cơ sở. Ông Đặng Hùng Võ nói: Đây là câu chuyện rất lớn đã được xem xét rất kỹ khi xây dựng Luật Đất đai 2003 vì nguy cơ tham nhũng lớn.

Một số điều trong dự thảo được nhân dân đặc biệt lưu tâm như: quy định và quy hoạch đối với quy hoạch các cấp về sử dụng đất quốc phòng an ninh; cho thuê đất và chuyển mục đích sử dụng đất; bồi thường tái định cư đất khi nhà nước thu hồi đất; cấp giấy sử dụng đất và định giá đất; chế độ sử dụng đất trong đó có chế độ sử dụng đất canh tác đối với bà con vùng dân tộc thiểu số; quyền giám sát về quản lý đất đai của nhân dân; hình thức xử lý của Nhà nước với các dự án chiếm dụng đất, quy hoạch treo… Bộ Tài nguyên và Môi trường yêu cầu các cơ quan ban ngành và toàn thể nhân dân tham gia tuyên truyền phổ biến, hướng dẫn, đôn đốc việc lấy ý kiến nhân dân đối với dự thảo Luật Đất đai (sửa đổi) và báo cáo cho tới hết tháng 3 năm 2013. Nếu xét về mặt pháp lý thì sở hữu toàn dân là một chế độ, một thể chế, còn quyền sở hữu nhà nước lại là sự biểu hiện của các quyền năng cụ thể của chủ sở hữu để thực hiện chế độ nói trên, nên cần phải đặc biệt lưu ý”, ông Huyên khuyến nghị. Thực tế cho thấy, nhiều nơi các quy định của pháp luật về đất đai đã được tuân thủ nghiêm chỉnh, thế nhưng tranh chấp vẫn cứ xảy ra, người dân vẫn không chấp nhận cách giải quyết của chính quyền. Hơn nữa, các đại biểu cũng cho rằng, điều kiện để trình dự án Luật Đất đai đã chín muồi. Vậy còn vấn đề tham nhũng đất đai, Bộ trưởng có thể khẳng định Luật Đất đai sửa đổi sẽ bịt được kẽ hở này? Tôi cho rằng, những vấn đề đặt ra hiện nay cũng cơ bản nhằm khắc phục những sơ hở trong quản lý. Lùi thời hạn để đảm bảo luật có chất lượng Trước hối thúc của các ĐBQH sớm sửa luật Đất đai, Phó thủ tướng Hoàng Trung Hải lý giải nguyên nhân lùi thời hạn sửa đổi xuất phát từ chỉ đạo của BCH T.